Viral kavramı kelime anlamı olarak virüs gibi yayılan demektir. İnternet dünyasında da içeriklerin yayılma hızı bir virüs halini aldığından bu kelimenin kullanım amacını anlayabiliriz. Viral kavramının bu kadar yaygın olması sosyal medyanın ve pazarlama sektörünün gelişimiyle doğru orantılıdır.
Teknolojinin gelişimiyle rekabet ortamları da arttı. Dolayısıyla markaların da reklamlarını, faaliyetlerini en hızlı bir biçimde yaydığı alanlardan birisi de sosyal ağlar oldu. Sosyal ağlarda mesajlar, içerikler kullanıcılar arasında çok hızlı bir biçimde yayılıp kısa sürede duyulur hale gelmeye başladı.
Peki bazı içeriklerin yayılma hızının çok hızlı olmasının sebebi ne ? Etkili bir viral içerik nasıl hazırlanmalı?
Pennsylvania Üniversitesi Wharton Fakültesi’nde pazarlama profesörü olan Jonah Berger, viral içeriğin yayılımıyla ilgili birçok araştırma yapmış ve stratejiler oluşturmuştur. Ona göre bir içeriğin viral halinde tıpkı virüs gibi yayılmasını sağlayan en önemli etkenlerin başında bize fikri anlatan kişinin kim olduğudur. Popüler ve tanınan bir kişi tarafından aktarılan fikirler daha hızlı yayılır.
Bir diğeri fikirleri gündelik hayatla ilişkilendirerek aktarmaktır. Yani bir fikri aktarırken onu insanlara hatırlatacak unsurlarla birleştirmek gerekir. Böylece o fikrin insanlar arasında konuşulması ve yayılması sağlanır.
İçeriğin yada fikrin yayılmasında en önemli faktörlerden birisi de duygudur. İnsanların duygularına hitap etmek içeriğin yayılmasını kolaylaştıracaktır. Fikirlerle insanlar arasında duygusal bağ kurmak gerekir. İnsanların bir içeriği okuduğunda ya da izlediğinde o içerikte ki duyguyu hissetmesi gerekir.
Bazı ürünlerin, hizmetlerinin tanıtımını markaların değil de tüketicilerin yapması insanların ilgisini daha çok çeker ve daha hızlı yayılır. Bu içeriklerin daha hızlı yayılmasında ki sebep aslında ürünün başkaları tarafında da tercih edildiğini görmektir.
Eğer bir içerik kullanıcıya fayda sağlıyorsa daha hızlı yayılır. İnsanların bir içeriği paylaşmasının sebeplerinden biri de o içeriği başkası için faydalı görmesidir.
İçerik bize sadece bilgi halinde değilde öyküleştirilerek aktarılıyorsa eğer onu daha fazla hatırlamamız somut bir gerçektir. Öykü formunda ki içerikler diğerlerine nazaran daha başarılı olmuş ve daha hızlı yayılmıştır.
Sosyal medya hedef kitlenin çeşitli konularda ki tepkilerinin rahatça gözlemlenebildiği bir mecradır. İçerik, video veya bir fotoğraf günümüzde çok kısa sürede kullanıcılar arasında paylaşılıp gündem haline gelebiliyor. Her sosyal medya platformunun hedef kitlesi farklıdır. Bundan dolayı hangi içeriğin hangi medya platformunda viral haline gelebileceği değişir.
Bazen ilginç bir fotoğraf bazen ise bir hashtag ile sosyal medyada viral olunabilir. Mizah ve ilginç içeriklerin medya platformlarında ses getirmesinde en önemli etkenlerden sayılırken son dönemlerde sosyal medya ınfluncer’larının da etkisi oldukça büyük olmaya başladı.
Viral pazarlama kavramına bakmadan önce pazarlama kavramının ne olduğuna bakalım. Tanımlayacak olursak “ürün veya hizmetlerin tüketicinin istek ve ihtiyaçları doğrultusunda onlara ulaştırılması, onlarla bağ kurulması, şirket veya kurumların bu süreçlerden en yüksek verimi elde etmesidir.” Burdan yola çıkarak biraz viral pazarlamayı anlamaya çalışalım.
Pazarlamanın alt dinamiklerinden biri olan viral pazarlama içerik, ürün yada hizmetin sosyal ağlar aracılığı ile kullanıcılar arasında yayılmasıdır. Genel pazarlama stratejilerinden farklı olarak bu “yayma” işlemini marka değil tüketiciler yapmış olur. Viral pazarlamanın temeli aslında oldukça eskilere dayanmaktadır.
İnternetin ve sosyal ağların bu kadar yaygın ve gelişmemiş olduğu dönemlerde ağızdan ağıza iletişim yoluyla pazarlama yapılıyordu. Aslında Kişilerin olumlu veya olumsuz deneyimlerini birbirine aktardığı bu süreç internet teknolojilerinin gelişimi ve her alanda kullanımıyla viral pazarlama halini aldı.
Elektronik ağızdan ağıza iletişim sayesinden bir ürünün veya hizmetin adını duyurabilir satışlarınızı arttırabilirsiniz. Bunun için viral pazarlama araçlarını kullanmanız gerekir.
Aynı şekilde forumlar, belirli bir konuda içerik üreten topluluklarda tüketicilerin bir ürünü satın almasını etkileyen önemli faktörlerden. Örneğin süslü sözlük, kadınların güzellik ve bakım ürünleri hakkında deneyimlerini paylaştıkları bir alan. Bu alanda yeni çıkan bir ürün hakkında çok sayıda kullanıcı yorumları bulabilir ve deneyimleri göz önüne alabilirsiniz.
Sosyal ağlar bireyin hem iletişimde bulunduğu hem de bilgi alışverişi yaptığı ortamlardır. Viral pazarlama açısından en etkili, hızlı yayılımı oluşturur.
Mesajı etkili bir şekilde oluşturduk ve yayılımı için doğru aracı seçtik. Böylece kaliteli bir viral pazarlama oluşturmuş oluyor muyuz? Viral pazarlamanın etkili bir şekilde yayılımını sağlanmasında önemli bir nokta daha var.
Marka kimliği ile uygun olabilecek toplum tarafından sevilen ve saygı duyulan bir kişinin ürünün tanıtımını yapması daha hızlı bir şekilde o ürünün yayılmasını sağlayacak ve satışları arttıracaktır. Aynı zamanda bu kişi tarafından yapılan reklam toplumda güven oluşturacaktır. Marka kimliği açısından toplumda oluşturulan güven oldukça önemlidir. Çünkü bir markaya güvenmek marka sadakatini ve marka tercihini doğrudan etkiler.
Viral pazarlamanın etkisini arttırmak için yüksek takipçili sosyal medya fenomenleri marka elçisi olarak kullanılmakta. Bu kampanyalar çoğu zaman hiç deneyimlenmemiş bir ürünün tüketiciye övgüler şeklinde sunulmasıyla yapılıyor. Tüketiciler tarafından gün geçtikçe değerini yitiren bu reklamlar güvenilir bulunmamakla birlikte o markaya duyulan bakış açısını da etkiliyor.
Etkili bir viral pazarlama oluşturacaksanız mesajı hedef kitlenize uygun oluşturmalı ve markanıza uygun bir kimlik taşıyan marka elçisiyle iletmelisiniz. Unutmayın kendinizi tüketicinin içinde hissetmeden başarılı bir viral reklam oluşturmanın en önemli yolu.
Viral pazarlamanın ne kadar hızlı yayıldığından ve satışlara gözle görülür bir etki yaptığından bahsettik. Peki viral pazarlamanın hiç dezavantajı yok mu?
Viral pazarlama ile marka bilinirliğinizi, ürününüzü geniş kitlelere duyurabilir hatta küresel bir etki yaratabilirsiniz. Fakat ilk başta dediğimiz şeye dönecek olursak virüs gibi yayılıyor olması bazen verdiğiniz mesajın çok yanlış anlaşılarak itibarınızı zedeleyebilir. Bu denli hızlı yayılmanın önünü alamayabilir ve beklenmedik sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
Örnek verecek olursak bir gıda mühendisi tarafından yazıldığı iddia edilen e-postalar ile Danone markalı ürünlerin çocukların gelişimini olumsuz etkilediği belirtilerek kısa sürede yayılmış, markanın imajını olumsuz yönde etkilemiştir. Buna yönelik marka toplumun güvenini kazanmış bir kişiyi reklamlarında oynatarak çizilen imajı değiştirmeye çalışmıştır.
Bazı viral reklamlar üzerinden zaman geçse bile aklımızda kalır. Dijital dünyada etki bırakmış örnek teşkil edecek olan viral reklamları aşağıda inceleyelim.
THY için Düzenlenen Viral Reklam
Ülkemizde en çok ses getiren viral reklam kampanyalarının başında şüphesiz THY'nin aslında reklam gibi gözükmeyen sonradan düşündüğümüzde reklam olduğunu anladığımız kampanyası gelir. Markanın logosu ile vurgu yapılan duygusallık içeren bu video çok büyük ilgi görmüştür.
LG'nin Kamera Şakası Konulu Viral Reklamı
Yapılan kamera şakası ile izleyenlerde korku uyandıran bu reklam kampanyası kısa sürede kullanıcılar arasında paylaşılmış ve ses getirmiştir. Reklamın ilginçliği ve mizah unsuru taşıyor olması bu yayılımı hızlandırmıştır.
Dove'un Ses Getiren Viral Reklamı
Yayınlandığı ilk ay 114 milyon izlenen bu video 24 dile çevrilmiş ve büyük ses getirmiştir. Bu reklam kampanyası üzerine gazetelerde ve televizyonlarda haberler yapıldı. Kampanyanın bu kadar dikkat çekmesindeki sebeplerden biri gerçekçi olması. Videoda betimlemeler FBI eğitimli adli tıp uzmanı ve eşkal resimleri ressamı Gil Zamora tarafından çiziliyor. Kadının hem kendisi hem de başkası tarafından yapılan betimlemeleri karşılaştırılarak izleyenlere aslında bu yolla mesaj iletiliyor.
Nivea'nın Viral Reklamı
Nivea yeni çıkardığı ürünü için hazırladığı reklam kampanyasıyla hem dikkat çekebilmeyi hem de akılda kalıcı olmayı başarmıştı. “Stresli anlarda bile ekstra koruma sağlayan deodorant” mesajını izleyenlere verebilmiş ve kısa sürede kullanıcılar arasında yayılmıştır.
Coca Cola'nın Bond Filmine Sponsor Olan Reklamı
Coca Cola’nın hazırlamış olduğu bu reklam kampanyası izleyenlerde heyecan uyandırarak viral olmayı başarmıştır. Bond filmine sponsor olan reklam, yarışma fikriyle izleyenleri merak ettiriyor. Kullanılan müzikler ile de heyecan gitgide arttırılıyor.
Dünyanın En Küçük Stop-Motion Filmi : IBM'nin Viral Reklamı
Bu reklam filmi “Dünyanın en küçük stop-motion filmi” olarak bir Guinness Dünya Rekoru’nu elinde bulunduruyor. IBM’nin veri depolama hizmetlerinin B2B sektöründe tanıtılması için hazırlanmış bir videodur. Dikkat çekici olma özelliği ile kullanıcıların ilgisini çekerek IBM’nin Youtube kanalında en çok izlenen video olma özelliğini taşımaktadır.